U

World of Units

Wedgwood naar Newton Temperatuurconversie

Van
Naar
Newton
Newton

1 °W x (-22÷67) = -0,328 °N

Unit definities

Wat is een Wedgwood (°W)?

De Wedgwood-schaal, ontwikkeld door Josiah Wedgwood in 1782, meet hoge temperaturen aan de hand van kleikrimp. Elke graad komt overeen met een samentrekking van 1/240 deel van een kleimonster bij verhitting. Deze eenheid werd vooral gebruikt in keramiekproductie voordat moderne thermometers beschikbaar kwamen.

  • Symbool: °W
  • Gebruik: Historische industrieel gebruik, keramiekonderzoek
  • Definitie: 1°W ≈ 1078°C (startpunt van kleisintering)

Wat is een Newton (°N)?

Isaac Newton stelde deze schaal in 1701 voor, gebaseerd op het kookpunt van lijnolie (0°N) en smeltpunt van ijs (33°N). Het was een vroege poging om temperatuur objectief te meten, maar raakte in onbruik door de opkomst van Celsius en Fahrenheit.

  • Symbool: °N
  • Gebruik: Vroege thermodynamische experimenten
  • Definitie: 0°N = kookpunt lijnolie (~335°C), 33°N = smeltpunt ijs

Conversieformule

Om Wedgwood naar Newton om te rekenen gebruik je: °N = °W × (-22/67)

De negatieve factor ontstaat omdat Newton’s nulpunt hoger ligt dan Wedgwood’s basiswaarde. Het lijkt contra-intuïtief, maar historisch gezien logisch door hun verschillende referentiepunten.

Voorbeeldberekeningen

  1. 12°W naar Newton
    12 × (-22/67) ≈ -3.94°N
    Dit betekent dat 12 Wedgwood-graden overeenkomen met ongeveer -4 Newton-graden.
  2. 50°W naar Newton
    50 × (-22/67) ≈ -16.42°N
    Een typische oventemperatuur voor porselein vertaalt zich zo naar Newtons schaal.

Conversietabellen

Wedgwood naar Newton

Wedgwood (°W)Newton (°N)
1-0.33
5-1.64
10-3.28
20-6.57
50-16.42
100-32.84

Newton naar Wedgwood

Newton (°N)Wedgwood (°W)
-1030.45
-515.23
00
5-15.23
10-30.45

Historische context

Josiah Wedgwood’s schaal was revolutionair voor zijn tijd. Zonder nauwkeurige thermometers mat hij oventemperaturen door kleiblokjes te bakken en hun grootteverandering te registreren. Ironisch genoeg overlapt zijn werkperiode (jaren 1780) met de ondergang van Newtons temperatuursysteem, dat al in 1740 grotendeels was vervangen.

Newton’s benadering was theoretischer. Hij verdeelde zijn schaal in 33 gelijke delen tussen smeltend ijs en kokende lijnolie, een concept dat later inspireerde voor de Celsius schaal. Toch bleef zijn methode onpraktisch door de moeilijk reproduceerbare referentiepunten.

Interessante feiten

  1. Keramische erfenis
    Wedgwood’s kleimonsters zijn nog steeds te zien in het Victoria and Albert Museum, Londen. Sommige vertonen duidelijke krimpsporen van temperatuurmetingen.
  2. Experimentele fout
    Moderne analyses tonen dat Newton’s lijnolie waarschijnlijk verontreinigd was, waardoor zijn "kookpunt" eigenlijk rond 275°C lag in plaats van 335°C.
  3. Industriële spionage
    Wedgwood hield zijn methode geheim tot 1786 uit angst voor concurrentie. Werklieden moesten eden afleggen om geen details te onthullen.
  4. Temperatuur in kunst
    Het British Museum bezit een 18e-eeuws porseleinen bord waarop met Wedgwood-graden de baktemperatuur staat gegraveerd: "220°W voor ivoorglazuur".
  5. Wetenschappelijke rivaliteit
    Newton’s temperatuurwerk werd bekritiseerd door Leibniz, die het "een curiosum zonder nut" noemde. Hun conflict ging verder dan alleen calculus!

FAQ