Wedgwood naar Kelvin: Een Reis door de Geschiedenis van Temperatuurmeting
Heb je ooit een oude tekst gevonden waarin mysterieuze "Wedgwood-eenheden" worden genoemd? Geen zorgen, je bent niet de enige die zich hierover verbaast. Deze vergeten temperatuurschaal, ooit cruciaal voor de keramische industrie, is nu vooral een curiositeit voor geschiedenisliefhebbers. Maar hoe vertaal je zulke historische metingen naar moderne wetenschappelijke eenheden zoals Kelvin? Dat ontdek je hier.
1 °W x 130,5 + 273,15 = 403,65 K
Gerelateerde berekeningen
Unit definities
Wat is een Wedgwood (°W)?
De Wedgwood-schaal werd in 1782 ontwikkeld door Josiah Wedgwood, de beroemde Britse pottenbakker. Hij wilde temperaturen meten in zijn ovens zonder betrouwbare thermometers. Zijn oplossing? Kleiballetjes die uitzetten bij hitte. Eén Wedgwood-eenheid komt overeen met ongeveer 130,5°C. Symbolisch wordt het weergegeven als °W, hoewel dit nooit officieel gestandaardiseerd is.
Wat is een Kelvin (K)?
Kelvin is dé basiseenheid voor temperatuur in het Internationale Stelsel van Eenheden (SI). Anders dan Celsius begint het bij het absolute nulpunt (-273,15°C). Wetenschappers gebruiken het wereldwijd omdat het direct gerelateerd is aan thermodynamische energie. De eenheid wordt simpelweg als "K" geschreven, zonder graden-symbool.
Omrekenformule
De formule voor conversie is gebaseerd op historische experimenten: Kelvin = (Wedgwood × 130,5) + 273,15
Voorbeeld 1:
2°W × 130,5 = 261°C
261°C + 273,15 = 534,15 K
Voorbeeld 2:
5°W × 130,5 = 652,5°C
652,5°C + 273,15 = 925,65 K
Conversietabellen
Wedgwood naar Kelvin
| Wedgwood (°W) | Kelvin (K) |
|---|---|
| 1 | 403,65 |
| 2 | 534,15 |
| 3 | 664,65 |
| 4 | 795,15 |
| 5 | 925,65 |
| 6 | 1056,15 |
| 7 | 1186,65 |
| 8 | 1317,15 |
| 9 | 1447,65 |
| 10 | 1578,15 |
Kelvin naar Wedgwood
| Kelvin (K) | Wedgwood (°W) |
|---|---|
| 300 | 0,21 |
| 400 | 0,97 |
| 500 | 1,74 |
| 600 | 2,51 |
| 700 | 3,27 |
Historische context en gebruik
Josiah Wedgwood was niet zomaar een pottenbakker, hij was een pionier in industriële innovatie. Zijn kleimethode (waarbij cilindertjes van kaolienklei krompen bij verhitting) was revolutionair voor kwaliteitscontrole in de 18e eeuw. Maar waarom is deze schaal dan verdwenen? Simpel: ze was onnauwkeurig. De grootte van de kleicilinders, de samenstelling van de klei zelf, zelfs de luchtvochtigheid beïnvloedden de meting.
Toch vinden we sporen terug in archeologische rapporten. Wist je dat de glazuur op Wedgwood's beroemde "Jasperware" vaatwerk exact op 6°W werd gebakken? Dat komt neer op zo'n 1056 K , een temperatuur die tegenwoordig met digitale pyrometers tot op de graad nauwkeurig wordt geregeld.
Wist je dit?
- Keramische erfenis: Moderne ovens voor porselein gebruiken nog steeds vergelijkbare temperaturen als Wedgwood mat, maar dan uitgedrukt in Celsius of Kelvin.
- Absolute precisie: Het absolute nulpunt (0 K) is theoretisch onbereikbaar, maar wetenschappers kwamen al tot 0,0000000001 K in laboratoria.
- Space Shuttle feitje: De hittetegels van spaceshuttles moesten temperaturen tot 1573 K weerstaan – ongeveer 12°W volgens de oude schaal.
- Kleikalibratie: Wedgwood gebruikte 240 identieke kleicilinders per batch om consistentie te garanderen. Een monnikenwerk vergeleken met moderne sensoren!
- Koffiezet-wetenschap: Een espresso-machine bereikt ongeveer 393 K (120°C), wat overeenkomt met 0,92°W. Probeer dat maar eens met kleibolletjes te meten!
FAQ
Dit is vooral handig voor historisch onderzoek of het begrijpen van oude technische documenten, bijvoorbeeld in de keramische industrie.
Nee, de schaal is volledig verouderd en wordt sinds de 19e eeuw niet meer officieel gebruikt.
De conversie is een benadering omdat de oorspronkelijke Wedgwood-metingen gebaseerd waren op experimentele methodes.
Kelvin is de standaardeenheid voor thermodynamische temperatuur, maar Celsius en Fahrenheit worden ook vaak gebruikt in dagelijkse context.
Nee, Kelvin wordt vooral in wetenschappelijke settings gebruikt. Voor dagelijks gebruik wordt Celsius of Fahrenheit aangewend.