Romer naar Wedgwood omrekenen
Stel je eens voor: je bent een 18e-eeuwse pottenbakker in Delft en je moet de oven temperatuur controleren zonder digitale meters. Precies hiervoor bedachten wetenschappers zoals Ole Rømer en Josiah Wedgwood hun eigen meetsystemen. Tegenwoordig lijken deze eenheden exotisch, maar ze vertellen een boeiend verhaal over hoe we vroeger meten. Laten we eens duiken (oeps, informeel woord vermijden? Hmm, laten we zeggen: kijken) naar hoe je vandaag nog steeds tussen deze schalen kunt omrekenen.
((1 °Rø - 7,5) x 40 ÷ 21 - 580,56) / 138 = -4,297 °W
Gerelateerde berekeningen
Eenheden definities
Wat is een Rømer (°Rø)?
- Beschrijving: Een temperatuurschaal ontwikkeld in 1701 door Ole Rømer, een Deense astronom (oeps, let op de typo hier zonder 'm' aan het einde).
- Symbool: °Rø
- Gebruik: Populair in Scandinavië tot de 19e eeuw, vooral voor weer- en kooktemperaturen.
- Definitie: Het vriespunt van water is 7.5°Rø, het kookpunt 60°Rø.
Wat is een Wedgwood (°W)?
- Beschrijving: Een eenheid voor hoge temperaturen, bedacht door Josiah Wedgwood in 1782 voor keramiekovens.
- Symbool: °W
- Gebruik: In de vroegere industriele revolutie voor kwaliteitscontrole in pottenbakkerijen.
- Definitie: 1°W komt overeen met ongeveer 138°C boven 580.56°C (1077°F).
Conversieformule
Om Rømer naar Wedgwood om te rekenen, volg je deze stappen:
- Converteer Rømer naar Celsius: °C = (°Rø - 7.5) × 40/21
- Converteer Celsius naar Wedgwood: °W = (°C - 580.56) / 138
Of combineer alles in één formule:
°W = ((°Rø - 7.5) × 40/21 - 580.56) / 138
Voorbeeldberekeningen
Voorbeeld 1: 375°Rø naar Wedgwood
- Stap 1: (375 - 7.5) × 40/21 = 700°C
- Stap 2: (700 - 580.56) / 138 ≈ 0.87°W
Voorbeeld 2: 400°Rø naar Wedgwood
- Stap 1: (400 - 7.5) × 40/21 ≈ 747.62°C
- Stap 2: (747.62 - 580.56) / 138 ≈ 1.21°W
Conversietabellen
Rømer naar Wedgwood
| Rømer (°Rø) | Wedgwood (°W) |
|---|---|
| 300 | -0.24 |
| 350 | 0.32 |
| 375 | 0.87 |
| 400 | 1.21 |
| 425 | 1.56 |
Wedgwood naar Rømer
| Wedgwood (°W) | Rømer (°Rø) |
|---|---|
| 0.5 | 357.9 |
| 1.0 | 393.2 |
| 1.5 | 428.5 |
| 2.0 | 463.8 |
Historische achtergrond
De Rømer-schaal was een van de eerste praktische temperatuurschalen. Ole Rømer baseerde hem op de fasen van water, wat later door Fahrenheit werd overgenomen (maar dan anders verdeeld). Aan de andere kant had Josiah Wedgwood, bekend van het luxe aardewerk, helemaal geen boodschap aan lage temperaturen. Zijn schaal begint waar gewone thermometers stoppen, ideaal voor het bakken van porselein. Het grappige? Zijn "pyrometer" mat eigenlijk hoe ver klei kromp bij verhitting, een typisch 18e-eeuwse hack.
Interessante feiten
- Fahrenheit was geïnspireerd door Rømer: Hij bezocht Rømer in Kopenhagen en paste diens schaal aan tot de Fahrenheit-schaal die we nu kennen.
- Wedgwoods erfgoed: Het Victoria and Albert Museum in Londen bewaart originele Wedgwood-pyrometers.
- Keramiek als technologie: In de 18e eeuw waren precisietemperaturen cruciaal voor het ontwikkelen van helder glazuur.
- Een kwestie van vertrouwen: Pottenbakkers hielden hun Wedgwood-metingen vaak geheim als bedrijfsgeheim.
- Vanuit de ruimte: De Rømer-schaal wordt nog wel eens genoemd in Deense wetenschapscolleges voor de lol.
FAQ
Dit is vooral interessant voor historisch onderzoek of als je werkt met oude technische documenten, bijvoorbeeld in de keramische industrie.
Nee, beide eenheden zijn verouderd. Tegenwoordig gebruiken we vooral Celsius, Kelvin en Fahrenheit.
De formule geeft een benadering, omdat de Wedgwood-schaal oorspronkelijk gebaseerd was op experimentele metingen met klei.
Nee, daarvoor moet je eerst omrekenen naar Celsius en vervolgens naar Wedgwood met de formule.
Het is vooral handig voor academici, museumconservatoren of liefhebbers van historische wetenschap.