Delisle naar Wedgwood: Een Reis door Vergeten Temperatuurschalen
Heb je ooit gehoord van de Delisle en Wedgwood temperatuurschalen? Deze twee historische eenheden, ooit populair in hun eigen niches, zijn tegenwoordig vooral curiositeiten voor wetenschapshistorici. Maar voor wie nieuwsgierig is naar hoe 18e-eeuwse wetenschappers en ambachtslieden temperatuur maten, is dit een fascinerend onderwerp. Laten we eens duiken in de wereld van deze bijzondere meetsystemen.
(100 - (1 °D x 2÷3) - 1.078) / 130,5 = -7,499 °W
Gerelateerde berekeningen
Unitdefinities
Wat is een Delisle (°D)?
- Beschrijving: Een temperatuurschaal bedacht door Joseph-Nicolas Delisle in 1732
- Symbool: °D
- Gebruik: Populair in Rusland tot het midden van de 18e eeuw
- Definitie: Gebaseerd op kwikthermometers, waarbij 0°D overeenkomt met het kookpunt van water (100°C) en 150°D met het vriespunt
Wat is een Wedgwood (°W)?
- Beschrijving: Een experimentele schaal ontwikkeld door Josiah Wedgwood rond 1782
- Symbool: °W
- Gebruik: Keramiekindustrie voor het meten van oven temperaturen
- Definitie: 1°W komt overeen met 130.5°C boven 1078°C (het sinterpunt van klei)
Conversieformule
Om Delisle naar Wedgwood om te zetten, doorloop je deze stappen:
- Converteer Delisle naar Celsius: C = 100 - (°D × 2/3)
- Converteer Celsius naar Wedgwood: °W = (C - 1078) / 130.5
De gecombineerde formule wordt:
°W = (100 - (°D × 2/3) - 1078) / 130.5
Voorbeeldberekeningen
Voorbeeld 1: 500°D naar Wedgwood
Celsius = 100 - (500 × 2/3) = 100 - 333.33 ≈ -233.33°C
Wedgwood = (-233.33 - 1078)/130.5 ≈ -10.05°W
Dit resultaat is fysisch niet mogelijk, wat aantoont dat deze schalen in verschillende temperatuurbereiken opereren
Voorbeeld 2: -1500°D naar Wedgwood
Celsius = 100 - (-1500 × 2/3) = 100 + 1000 = 1100°C
Wedgwood = (1100 - 1078)/130.5 ≈ 0.17°W
Conversietabellen
Delisle naar Wedgwood (Praktisch bereik)
| Delisle (°D) | Wedgwood (°W) |
|---|---|
| -1467 | 0.0 |
| -1600 | 0.41 |
| -1733 | 0.82 |
| -1866 | 1.23 |
Wedgwood naar Delisle
| Wedgwood (°W) | Delisle (°D) |
|---|---|
| 0.0 | -1467 |
| 1.0 | -2239.5 |
| 2.0 | -3012 |
| 3.0 | -3784.5 |
Historische context en gebruik
De Delisle schaal ontstond in een tijdperk van wetenschappelijke experimenten met temperatuurmeting. Joseph Nicolas Delisle, een Franse astronoom, ontwikkelde zijn schaal voor meteorologische observaties. Ironisch genoeg werd zijn schaal vooral populair in Rusland, waar het bijna 100 jaar in gebruik bleef.
Aan de andere kant had Josiah Wedgwood hele praktische redenen voor zijn schaal. Als pionier in industriële keramiekproductie had hij een betrouwbare manier nodig om extreem hoge ovemperaturen te meten. Zijn methode was geniaal eenvoudig: hij mat hoeveel een stukje klei kromp bij verhitting, wat correlleerde met de temperatuur.
Interessante feiten
- Omgekeerde wereld: Bij Delisle daalt de temperatuurwaarde naarmate het warmer wordt, een unieke eigenschap onder temperatuurschalen.
- Keramische revolutie: Wedgwoods uitvinding speelde een sleutelrol in de industrialisatie van porseleinproductie.
- Extreme getallen: Een Wedgwood-eenheid komt overeen met ongeveer 130°C, waardoor het vooral nuttig was boven 1000°C.
- Vergeten erfgoed: Slechts weinig originele Delisle-thermometers zijn bewaard gebleven, meestal in museale collecties.
- Kruisbestuiving: Beide schalen illustreren hoe wetenschap en ambacht elkaar in de 18e eeuw beïnvloedden.
FAQ
Dit is vooral interessant voor historisch onderzoek of voor liefhebbers van oude meetsystemen, aangezien beide schalen niet meer in gebruik zijn.
Waarschijnlijk niet. De Wedgwood-schaal werd specifiek gebruikt in de keramiekindustrie en is vervangen door moderne eenheden zoals Celsius of Kelvin.
Nee, je moet eerst Delisle omzetten naar Celsius en daarna naar Wedgwood. De formules staan hierboven uitgelegd.
Josiah Wedgwood baseerde zijn schaal op de temperatuur waarbij klei begint te sinteren, een kritiek punt in keramiekproductie.
De nauwkeurigheid hangt af van de precisie van je beginwaarde. Houd rekening met afrondingsverschillen tijdens het rekenen.